Hintçe Zamanlar
HİNTÇE ZAMANLAR:
Zaman ögeleri
Yıl. Varsh, saal. Varş, sal. Year
Ay. Mah, maheenaa. Mahina. Moon.
Hafta. Saptaa, haftaa. Sapte, hafte. Week.
Gelecek hafta. Agale sapta. Agale sapte. Next week
Gün. Din. Din. Day.
Bugün. Aaj. Ac. Today.
Dün. Beeta hua kal. Bita hu kal. Yesterday.
Yarın. Aanewala kal Enevala kal. Tomorrow.
Sabah. SaveRey, Subah ko, Subaha mēṁ. Saveri, suba ko, subaha mem. Morning.
Öğlen vakti. DopeheR. Doper. Noon.
Akşam. Shaam, Shaam ko. Şam, şam ko. Evening.
Gece. Raat, Raat ko, Jamini. Ret, ret ko, camini. Night.
Gece yarısı. AadeeRaat. Ediret. Midnight.
bugün akşam. Adsch scham. Adşi şam. Tonight.
Saat. Ghanta, Ja. Ganta, ca. Oclock.
Dakika. Mint. Mint. Minute.
Daha sonra. Baadmey. Bedmi. Later.
Hiçbir. Or Nuhi. Or nuhi. No.
Sonra, geçmiş. Baad. Bed. Then, past
Şimdi. Ab, Abhi. Ab, abi. Now.
Bitiş, bitti. OopaR. Upır. Finish, done.
Önce / önünde. Peheley/ Nimna sē pahalē. Pehli/nimna se pehli. First, in front of.
Son– Samāpta. Samapte. End.
Sonu olmayan, sonsuz. Ananta. Ananta. Endless.
Sonsuza dek. Ananth. Anant. Forever.
Ne zaman? Kab? Kab? When?
Şimdiki zaman –(apoorn varthaman kal)- Present tense
Eylem “şimdi” devam ediyorsa bu zaman kullanılır. Şimdiki zaman fiil köküne özne (şahıs) sayısı ve cinsiyetine göre bağlı olarak(raha hoon), (rahi hoon), (rahe ho), (rahi ho), (raha hai), (rahi hai), veya (rahe hain) ilave edilerek oluşturulur.
Ben gidiyorum – Mein ja raha/rahi hoon
Konuşuyorum – Main bol rahaa hoon
Ders çalışıyorum – Mein padh raha hoon.
Sen gidiyorsun – Tum ja rahe ho.
Ne yapıyorsun? – Tum kya kar rahe ho?
Konuşuyorsun – Aap bol rahe hain
Nereden geliyorsun? – Aap kahan se aa rahe hain?
O gidiyor – Yah/Vah ja raha/rahi hai. (eril- dişil)
O gülüyor – Vah hans raha hai
Biz gidiyoruz – Ham ja rahe/rahi hai.
Hintçe öğreniyoruz – Ham Hindi seekh rahe hain
Siz gidiyorsunuz (resmi) – Aap ja rahe/rahi hain.
Onlar gidiyor – Ye ja rahe hain.
Onlar iş yapıyorlar – Ve kaam kar rahe hain.
Şunlar gidiyor – Ve ja rahe hain.
Kızlar ders çalışıyor – Ladkiyan pardh rahin hain.
Çocuk uyuyor – Bachcha so raha hai (dişil) / Bachchi so rahi hai (eril)
Orada kim şarkı söylüyor? Vahan kaun ga raha hai?
Büyükbaba gazete okuyor – Dadaji akhbar pardh rahe hain
Şimdiki zamanı Örneklerle inceleyelim
Ben gidiyorum Mein ja raha/rahi ho (me ca raha/rahi hu)
Sen gidiyorsun Tum ja rahe ho. (tum ca rahe ho) eril
O gidiyor Yah/Vah ja raha/rahi hai. (ya/vo ca raha/rahi he)
Biz gidiyoruz Ham ja rahe/rahi hain. (ham ca rahe/rahi he)eril- dişil
Siz gidiyorsunuz Aap ja rahe/rahi hain. (ap ca rahe/rahi he)
Onlar gidiyor Ye ja rahe hain. (ye ca rahe he)
Şunlar gidiyor Ve ja rahe hain. (vi ca rahe he)
Konuşuyorum Main bol rahaa ho (me bol rahe hu)
Konuşuyorsun Aap bol rahe ho (ap bol rahe hu)
Konuşuyor Yah bol rahe hai (ya bol rahe he)
Konuşuyoruz Ham bol rahe hain (ha bol rahe he)
Konuşuyorsunuz Aap bol rahe hain (ap bol rahe he)
Konuşuyorlar Ye bol rahe hain (ye bol rahe he)
Ders çalışıyorum Mein padh raha hoon. (me par raha hu)
Kızlar ders çalışıyor Ladkiyan pardh rahi hain. (larkiyan par rahi he)
Okula gidiyorum Mein school ja raha hoon. (me sukul ca raha hu)
Ayşe ekmek yiyor Ayşe roti kha rahi hai. (Ayşe roti kha rahi he)
Onlar iş yapıyorlar Ve kaam kar rahe hain. (vi kam kar rahe he)
Ne yapıyorsun? Tum kya kar rahe ho? (tum kya kar rahe hu)
Çocuk uyuyor (erkek) Bachcha so raha hai (baçça so raha he)
Çocuk uyuyor(kız) Bachchi so rahi hai (baççi so rahi he)
Kim orda şarkı söylüyor? Vahan kaun ga raha hai? (voha koun ga raha he)
Hintçe öğreniyoruz Ham Hindi seekh rahe hain (ha hindi siık rahe he)
O elbise dikiyor Vah kapade see rahi hai (vo kapıri si rahi he)
Büyükbaba gazete okuyor Dadaji akhbar pardh rahe hain (dadaci akbar pardi rahe he)
O bayan meyve satıyor Vah aurath phal bech rahi hai (vo urat pal biç rahi he)
Nereden geliyorsun? Aap kahan se aa rahe hain? (ap kaha se aa rahe he)
O gülüyor Vah hans raha hai (vo hans raha he)
GENİŞ ZAMAN
Geniş zaman olmak yardımcı fiili hoon, ho, hai, hain
Ben – main hoon
Sen – tum ho
Sen – tu hai
Bu/o – yah hai
Şu/o – vah hai
Biz – hum hain
Siz – aap hain
Şunlar/bunlar /onlar – yeh hain, ve hain
Konuşurum – Main boltaa hoon
Konuşursun – Aap bolte ho
Benim adım Serap – Mera naam Serap hai.
Ben hindistanlıyım – Main ek Indian hoon.
Ne yapıyorsun – Tum kya kar rahe ho
Nereye gidiyorsunuz? – aap kahan jaa rahe hain
Hona genelde cümle oluşumlarında yardımcı fiil olarak kullanılır.
Geniş zamanda cinsiyet dolayısıyla fiil sonuna gelen ekler
Özne tek kişi ve erkek olduğunda fiil köküne ta eklenir.
Fiilimiz “kham”– ye, yemek
Ben yerim– main khata hoon (me kata hu) eril
Sen yersin (yersiniz)–Aap khata hai (ap kata he) eril
O yer–Voh khata hai (vo kata he) eril
O yer–Voh khati hai (vo kati he) dişil
Buraya yazmadığım şahısları sizler değerlendirin lütfen
Özne karışık cins veya erkek grup olduğunda (eril-dişil) olduğunda fiil köküne te eklenir.
Ben öğrenirim- main seekhte hai (me siıkte he)
Biz öğreniriz– Ham seekhte hain (ha siıkte he)
Buraya yazmadığım şahısları sizler değerlendirin lütfen
Özne tekil veya çoğul kız/kızlar (dişil) olduğunda fiil köküne ti eklenir.
Ben giderim– main jaati hoon (me cati hu)
O gider– voh jaati hai (vo cati he)
Onlar giderler–yeh/ve jaati hain (ye/vi cati he)
Buraya yazmadığım şahısları sizler değerlendirin lütfen
Geniş zamanda eril- Sözcüğümüz “kar” – yap
Ben yaparım – main karta hoon (me karta hu)
Sen yaparsın – aap karta hai (ap karta he)
O yapar – voh karta hai (vo karta he)
Biz yaparız – hum karte hain (hu katre he)
Siz yaparsınız – aap karte hain (ap katre he)
Onlar yapar – ve karte hain (vi katre he)
Geniş zamanda dişil- Sözcüğümüz “kar” –yap
Ben yaparım – main karti hoon (me karti hu)
Sen yaparsın – aap karti hoon (ap karti hu)
O yapar – voh karti hai (vo karti he)
Biz yaparız – hum karti hain (hu karti he)
Siz yaparsınız – aap karti hain (ap karti he)
Onlar yapar – ve karti hain (vi karti he)
Örnekler
Giderim– main jaataa hoon (me cata hu)eril
Giderim– main jaati hoon (me cati hu)dişil
Gidersiniz(resmi)– aap jaate hain (ap cate he) eril
Gidersiniz(resmi)– aap jaati hain (ap cati he) dişil
Gidersin samimi– tum jaati hain (tüm cati he) dişil
Gidersin samimi– tum jaate hain (tum cate he) eril
Gidersin çok resmi– too jaataa hai (tu cata he)eril
Gidersin çok resmi– too jaati hai (tu cati he) dişil
O gider– yah/vah jaata hai (ya/voha cata he) eril
O gider– yah/vah jaati hai (ya/voha cati he) dişil
Biz gideriz– ham jaate hain (ham cate he) eril
Biz gideriz– ham jaati hain (ham cati he)dişil
Siz gidersiniz resmi – aap jaate hain (ap cate he) eril
Siz gidersiniz resmi – aap jaati hain (ap cati he) dişil
Siz gidersiniz samimi – tum jaate hain (tüm cate he) eril
Siz gidersiniz samimi – tum jaati hain (tüm cati he) dişil
Onlar gider– ye/ve jaate hain (ye/vi cate he) eril
Onlar gider– ye/ve jaati hain (ye/vi cati he) dişil
Eve gitmem – main ghar naheen jaataa (me ghar nahi cata) eril
Eve gitmem – main ghar nahee jaati(me ghar nahi cati) dişil
Hona
Hona (ol, olmak) genelde cümle oluşumlarında yardımcı fiil olarak kullanılır.
(raha/rahe/rahi) “Hona”
Bol-konuşmak
Konuşuyordum – Main bol rahaa thaa (me bol raha ta)
Konuşuyordun – Aap bol rahe the (ap bol rahe te)
Çoğu Hintçe fiil gibi burada da cinsiyete ve tekil/çoğul durumuna göre aşağıdaki ekler gelir.
thaa tekil eril için
the çoğul eril için
thee tekil dişi için
theen çoğul dişi
GEÇMİŞ ZAMAN
Devam eden Geçmiş zaman
Konuştum Main bole (me bole)
Konuştun Aap bole (ap bole)
Konuştu Voh bole (vo bole)
Konuştuk Ham bole (ha bole)
Konuştunuz Tum bole (tum bole)
Konuştular Ve bole (vi bole)
Belirli bir geçmiş zamanda yapılmış eylem durumuna göre Geçmiş zaman
Ör: “Çocukken konuşurdum” derken, belli bir geçmişten yani çocukluk dönemini anlatır!
Konuşurdum Main boltaa thaa (me bolta ta)
Konuşurdun Aap boltaa thaa (ap bolta ta)
Konuşurdu Voh boltaa thaa (vo bolta ta)
Konuşurduk Ham bolte/bolti the (ha bolte/bolti te)
Konuşurdunuz Tum bolte/bolti the (tum bolte/bolti te)
Konuşurlardı Ve bolte/bolti the (vi bolte/bolti te)
Belirsiz bir geçmiş zamanda yapılmış eylem durumuna göre Geçmiş zaman
Ör: “Eskiden çok konuşurdum” derken belirsiz bir dönem anlatılır!
Konuştum Main bola thaa (me bola ta)
Konuştun Aap bolaa tha (ap bola ta)
Konuştu Voh bola tha (vo bola ta)
Konuştuk Ham bole the (ham bole te)
Konuştunuz Tum bole the (tüm bole te)
Konuştular Ve bole the (vi bole te)
Belli aralıkta devam eden geçmiş zaman
Fiil kökü (raha/rahe/rahi) + Hona (ol-) geçmiş zaman hali -Belirli aralıkta devam eden geçmiş zaman. Hona eki geçmiş zaman için kullanılır.
Geçmiş zamanla ilgili pratik cümleler
kha (ka)- yemek, pi (pi)– içmek
Yemek yedim– maimne khā liyā (meni ka liya).
Ben yedim– main khata tha (me kata ta)
O erkek çocuk yedi– larka khata tha (larka kata ta)
O kız çocuğu yedi– ladki khati thi (larki kati ti)
Sen içtin (resmi)– aap pite the (ap pite te)
Su içtim/ main pani pita tha (me pani pita ta) az önce biten bir eylem- eril
Su içtin(gayri resmi)– tum pani pite the (tüm pani pite te) az önce biten bir eylem- eril
Su içiyordum– main pani pi raha tha (me pani raha ta)az önce biten bir eylem- eril
Ekmek yiyordum– main roti kha rahi thi (me roti ka rahi ti) az önce biten bir eylem (dişil)
Telefon ettim. maiṁne ṭeliphon kiyā hai (meni telefon kiya he)
Sordum– maiṁne pūchā hai (meni puçha he)
Anladım– maim samajh gayā / gayī (me samaci gaya)
Anlattım– maiṁne sunāyā hai (meni sunaya he)
Öğrendim– maiṁne sīkhā hai (meni sikha he)
Çalıştım– maiṁne kām kiyā hai (meni kam kiya he)
Okudum– maimne padha hai (meni parha he)
Cevap verdim– maimne uttar diyā hai (meni uttar diya he)
Bunu yazdım– maimne yah likhā hai (meni yaha likha he)
Bunu aldım– maim yah lāyā thā / lāyī thī (me yaha laya ta)
Bunu getirdim– maim yah lāyā thā / lāyī thī (me yaha laya ta)
Bunu satın aldım– maimne yah kharīdā hai (meni yaha hğarida he)
Bunu tanıdım– maim yah jānatā / jānatī thī (me yaha canta ti)
Geçmiş zamanla ilgili Sorular
Ne kadar içtiniz?āpane kitanī pī hai? (apni kitıni pi he)
Ne kadar çalıştınız?āpane kitanā kām kiyā? (apni kitıni kam kiya)
Ne kadar yazdınız?āpane kitanā likhā?(apni kitıni likha)
Nasıl uyudunuz?āp soye kaise?(ap soyi kesi)
Yolu nasıl buldunuz?āpako rāstā kaise milā?(apko rasta kesi mila)
Kiminle konuştunuz? āpane kisake sāth bāt kī? (apni kiski sat bat ki)
Nerede oturdunuz? āp kahām rahate the? (ap kaha rahte te)
Nerede çalıştınız? āpane kahām kām kiyā hai? (apni kaha kam kiya he)
Ne tavsiye ettiniz? āpane kyā salāh dī hai?(apni kya salah di he)
Ne yediniz?āpane kyā khāyā hai?(apni kya khaya he)
Ne öğrendiniz?āpane kyā anubhav kiyā? (apni kya anubhav kiya)
Ne kadar hızlı gittiniz?āpane kitanī tejQ gādi calāī? (apni kitıni tez gari calai)
Hangi arabayı satın aldın?tumane kaun sī gādi kharīdī hai?(tumni koun si gari hğaridi he)
Kimi gördünüz?āpane kisako dekhā thā?(apni kisko dekha ta)
Kime rastladınız?āp kisako mile the?(ap kisko mile te)
Kimi tanıdınız?āpane kisako pahacānā hai?(apni kisko pehcana he)
Ne zaman kalktınız?āp kab uṭhe haim?(ap kab uthe he)
Ne zaman başladınız?āpane kab ārambh kiyā hai?(apni kab arımb kiya he)
Ne zaman bıraktınız?āpane kab khatm kiyā hai?(apni kab hğatm kiya he)
Niçin uyandınız?āpakī nīṁd kab khulī thī?(apki nind kab hğuli ti)
Niçin bir taksiye bindiniz?āpane taiksī kyoṁ lī hai? (apni taksi kyon li he)
Nereden geldiniz?āp kahām se āye? (ap kaha se aye)
Nereye gittiniz?āp kahām gaye the? (ap kaha gaye te)
Nerdeydiniz?āp kahām the? (ap kaha te)
Kime yazdın?āpane kis ko likhā hai? (apni kis ko likha he)
Kime cevap verdin? āpane kis ko uttar diyā hai? (apni kisko uttar diya he)
Not: Sözcüklerde aynı harfin birden fazla kullanılması Sözcükteki ses uzatması içindir.
GELECEK ZAMAN
Fiil köküne bir ek ilave ederek gelecek zamanla ilgili cümleler kurmak.
Bunu bir kaç örnekle görelim. Eril özneler için fiil köküne aşağıdaki ek kullanılır.
Fiil köküne (aa-ee) eklenir.
Örneğin
Main….oongaa Ben….eceğim
main ….oongee Ben….eceğim
aap ….engee Siz ….eceksiniz
Hinçe fiillere zamana göre ekleme yapmak istediğinizde fiilin mastarını ele alırız.
Örneğin (jaanaa –gitmek). mastar ekini (naa) çıkarıdığımızda fiil kökünü elde ederiz, yani (jaa- git) olur.
“Ben gideceğim” demek için fiilin sonuna ecek ekini (-oongaa) eklediğimizde (jaaoongaa – gideceğim) olur. Cümle kurulurken harf düşmesi görülebilir, anlam değişmez (jaaoongaa sözcüğündeki oongaa, ongaa olarak da yazılabilir.)
Aynı şekilde dişil cümleler için –(-ii) eklememiz yeterli olacaktır. (jaaoongii)
Şahıslara göre kurallar aşağıdaki gibi olacaktır
Birinci tekil şahıs
Ben….eceğim main…oongaa
Birinci çoğul şahıs
Biz….eceğiz hum….enge
İkinci tekil şahıs
Sen….eceksin tu….egaa çok samimi
İkinci çoğul şahıs
Siz….eceksiniz aap….enge resmi
Siz….eceksiniz tum….oge samimi
Üçüncü tekil şahıs
O….ecek yeh / voh….egaa
Üçüncü çoğul şahıs
Onlar….ecek ye / ve…. enge
Aynı şekilde dişil cümleler için (-ii)eklememiz yeterli olacaktır ve tüm şahıslarda aynı uygulanır. (oongii)
Konuş+acağım – Main bol+oongaa (me bolunga)
Konuş+acaksın – Aap bol+enge (ap bolenge)
Konuş+acaksın – Tum bol+oge (tum boluge)
Konuş+acaksın – Tu bol+egaa (tu bolega)
Konuş+acak – Yah bol+egaa (ya bolega)
Konuş+acak – Vah bol+egaa (vo bolega)
Konuş+acağız – Ham bol+enge (ha bolenge)
Konuş+acaksınız – Aap bol+enge (ap bolenge)
Konuş+acaksınız – Tum bol+oge (tum boluge)
Konuş+acaklar – Yeh bol+enge (ye bolenge)
Konuş+acaklar – Ve bol+enge (vi bolenge)
Örneklemeler yaparak konuyu pekiştirelim.
Ben gideceğim main jaaongaa(me caunga)
Ben gideceğim main jaaongee (me caunge)
Sen gideceksin tu jaaegaa (tu caega) sıradan
Sen gideceksin tu jaaegee (tu caege) sıradan
Siz gideceksiniz jaaogee (cauge) sıradan
Siz gideceksiniz tum jaaogee (tum cauge) sıradan
Siz gideceksiniz aap jaaenge (ap caenge) resmi, kibar, nazik
Siz gideceksiniz aap jaaengee (ap caenge) resmi
O gidecek yah/vah jaaegaa (ya/vo caega)
O gidecek yah/vah jaaengee (ya/vo caenge)
Biz gideceğiz ham jaaenge (ha caenge)
Biz gideceğiz ham jaaengee (ha caenge)
Siz gideceksiniz tum jaaoge (tum cauge) sıradan
Siz gideceksiniz tum jaaogee (tum cauge) sıradan
Siz gideceksiniz aap jaaenge (ap caenge) resmi
Siz gideceksiniz aap jaaengee (ap caenge) resmi
Onlar gidecekler ye/ve jaaenge (ye/vi caenge)
Onlar gidecekler ye/ve jaengee (ye/vi caenge)
Aynı kural tüm diğer fiiller için de geçerlidir
Git/mek– jaa/naa (cana)
Gideceğim jaaungaa/jaaungee (caunga/caunge)
Yap/mak– kar/naa (karna)
Yapacağım karungaa/karungee (karunga/karunge)
Konuş/mak– bol/naa (bolna)
Konuşacağım bolungaa/bolungee (bolunga/bolunge)
Bak/mak dekh/naa (dekna)
Bakacağım dekhungaa/dekhungee (dekunga/dekunge)
Söyle/mek– bataa/naa (batna)
Söyleyeceğim bataaungaa/bataaungee (batunga/batunge)
Benimle diskoya gelecek misin? kyaa tum mere saath disko jaaogee?(kya tum mere sat disko cauge)
Evet, Geleceğim haan, jaaungee. (ha, caunge)
GELECEK ZAMAN (bilinen bir sürede yapılanlar)
Bilinen bir sürede yapılan eylemler için gelecek zamanda yüklemin sonuna mutlaka ta/te/ti eklenir. Bu eklemeden sonra yüklemin ardına rahunga/rahega/rahenge/rahoge eklenerek cümle tamamlanır.
Örnekleme yapacak olursak
Chal– yürüchalnaa– yürümek
Mai chalta rahunga Yürüyor olacağım
Tu chalta rahega Yürüyor olacaksın
Tum chalte rahoge Yürüyor olacaksın
Voh chalta rahega Yürüyor olacak
Hum chalte rahenge Yürüyor olacağız
Aap chalte rahenge Yürüyor olacaksınız
Ve chal te rahenge Yürüyor olacaklar
pi– iç pina– içme
mai pita rahunga İçiyor olacağım.
tu pita rahega İçiyor olacaksın.
tum pite rahoge İçiyor olacaksın.
voh pita rahega İçiyor olacak.
hum pite rahenge İçiyor olacağız.
aap pie rahenge İçiyor olacaksınız.
ve pite rahenge İçiyor olacaklar.
Bu örnek yüklemleri de sizler deneyiniz.
Khaa- ye
Likh- yaz
Kar- Yap
uD- Uç